روش سپر کوبی
در روش پایدارسازی گود با روش سپرکوبی برای پایدارسازی، ابتدا باید در اطراف گود سپر‌هایی را می‌کوبند و پس از آن خاک‌بردابری را شروع می‌کنند. بعد از آن که عمق خاک‌برداری تا تراز مطلوب رسید در کمرکش سپرها و بر روی آن‌ها تیر‌های پشت بند افقی نصب می نمایند و پس از آن اعضای فشار قایم را باید عمود بر صفحه سپرها به پشت بند‌های افقی نامبرده متصل کرد. روش پایدارسازی گود با سپرکوبی در خاک‌های غیر سست از سپر‌های چوبی استفاده می‌کنند. در گود‌هایی با عرض بزرگ و هم‌چنین خاک‌هایی که سست هستند از پشت‌بند‌ها و سپر‌های فلزی استفاده می‌شود. این صفحات با انواع اتصالات بین خود و به یکدیگر وصل می‌شوند و یک جداره پیوسته را ایجاد می‌کنند.
مزایای روش سپرکوبی
- سرعت اجرای بالا
- قابلیت اجرا در کانال‌هایی با طول زیاد
- محدودیت فضا ندارد و در طی عملیات فضای کافی وجود دارد
- ایمنی زیاد برای کارگران و هم‌چنین سازه‌های مجاور در طول عملیات
- قابل استفاده مجدد بودن صفحات در سایر پروژه‌ها
- نصب، اجرا و برچیدن راحت صفحات فلزی
معایب روش سپر کوبی
- نیاز به نیروی متخصص
- نیاز به دستگاه‌های سپرکوبی
- نا مناسب برای زمین‌هایی با عرض زیاد
- ایجاد صدا و ناهنجاری صوتی در هنگام کوبش سپرها
- محدودیت اجرا در خاک‌های سنگی و بسیار متراکم
دیوار دیافراگمی
از روش‌های حفاظت از دیواره‌های گود و سازه‌ها احداث دیوار دیافراگمی و یا دیوار دوغابی است. دیوار‌های دیافراگمی به صورت پیش‌ساخته و پیش کشیده اجرا می‌شوند. برای اجرای این روش ابتدا به وسیله دستگاه هیدروفرز و یا گراب دیوار به صورت مرحله مرحله‌ای حفاری می‌شود. در حین حفاری با گراب به منظور جلوگیری از ریزش و برای حفظ پایداری لازم دوغاب بنتونیت یا گل بنتونیت یا همان گل حفاری، محل‌های حفر شده را همزمان با ادامه کار پر می‌کنند. نفوذ گل حفاری در داخل دانه‌های جداره موجب پایداری جداره خواهد شد.
پس از حفاری تا عمق مورد نظر نوبت به کارگزاری قفسه‌ای از آرماتورها می‌شود، پس از اتمام مرحله آرماتورگذاری تا عمق مورد نظر بتن‌ریزی دیوار دیافراگمی شروع می‌شود. در مناطق شهری که محدودیت مانند استفاده از مهاربندی افقی و مایل دارند، استفاده از روش سپرکوبی جوابگو خواهد بود. عمق لازم برای دیوار‌های دیافراگمی باید بیشتر از عمق گودبرداری به علاوه مقدار طول لازم برای فرورفتن دیوار در داخل گود لازم است محاسبه می‌شود.
مزایای دیوار دیافراگمی
- سرعت زیاد بالا
- درجه ایمنی لازم و مناسب برای کار
- همزمان به عنوان دیوار حائل و دیواره سازه نگهبان قابل استفاده است
- در تراز زیر سطح آب‌های زیرزمینی کاربرد دارد
- مناسب برای اجرای دیوار‌های زیر پی
- قابل اجرا تا گود‌هایی تا طول ۱۰ الی ۵۰ متر
معایب دیوار دیافراگمی
- در کار‌های عمرانی با حجم کم صرفه اقتصادی ندارد
- نیروی متخصص برای کار با دستگاه ها
- نیاز به دستگاه‌های حفاری ویژه
روش شمع و شمع‌های درجا
یکی دیگر از روش‌های رایج پایدار سازی گود روش مهاربندی با شمع و شمع‌های درجا است، این روش در خاک‌های متنوع از جمله سخت، سست و نرم استفاده از شمع درجا جوابگو است. در روش مهاربندی با شمع ابتدا باید به این نکته که انتقال نیرو‌های جانبی به خاک و شمع‌ها باید به صورت درست انجام پذیرد. فاصله شمع‌ها نقش اصلی را در انتقال نیرو را به عهده دارد به این منظور بهتر است شمع‌ها به صور بهم چسبیده و یا با فاصله کم انجام گیرد. برا حفظ پایداری دیوار باید در قسمت فاصله‌دار از شمع‌های غیر مسلح استفاده شود. در ابتدا در زمینی که قرار بر اجرای شمع‌های درجا است باید چاه‌هایی با استفاده از دستگاه حفاری و یا به صورت دستی حفر شود.
پایدارسازی گود به روش شمع و شمع‌های درجا در چه صورتی قابل اجرا است؟
۱- در صورت وجود آب‌های زیرزمینی برای بند کردن آب در جداره‌ها
۲- امکان استفاده همزمان از سیستم حفاظت گود به عنوان بخشی از سازه اصلی وباربری
۳- عدم امکان استفاده از سپر‌های فولای به دلیل تراکم زمین
۴- در تلاقی تاسیسات شهری و عدم امکان اجرای مهار‌های جانبی (کششی)
اجرای سازه نگهبان به روش شمع‌های درجاریز به چند روش قابل اجرا است؟
تکنیک اجرای دیوار محافظ به صورت ناپیوسته: در این حالت حداکثر فاصله محور به محور شمع‌ها ۲ برابر قطر شمع‌ها در نظر گرفته می شود، در خاک‌های که دارای حجم زیادی سنگ هستند و چسبندگی زیادی دارند این روش جوابگو است. در آخر برای جلوگیری از ریزش خاک بین شمع‌ها از بتن شاتکریت استفاده می‌کنند.
تکنیک اجرای دیوار محافظ به صورت پیوسته: قبل از اجرای شمع‌های اصلی به صورت زنجیره‌ای ، شمع‌های با بتن پلاستیک به صورت یک در میان در بین حفره‌ها اجرا می‌شود.
مزایای روش اجرای شمع درجا
- سرعت اجرای بالا
- امکان استفاده مجدد از شمع‌های پیش ساخته
- در گود های تا عمق ۶ متر حتی مقرون به صرفه
- امکان استفاده از شمع‌ها به عنوان دیوار حايل در برخی مواقع
- امکان اجرا در فضاهای کوچک
معایب روش اجرای شمع درجا
- عدم امکان اجرای شمع‌های پیش ساخته در پروژه‌های شهری
- هزینه‌ی بالای اجرا در گودبرداری‌های عمیق به دلیل کم شدن فواصل شمع و افزایش تعداد
شیب‌دار کردن
از ساده‌ترین روش‌ها می‌توانیم به پایدارسازی جداره گود توسط شیب‌دار کردن آن نام ببریم. این سیستم به دلیل عدم قرارگیری اعضای نگهبان در درون سایت پروژه و دست و پا گیر نبودن با سرعت بالایی قابل اجرا است، ولی در زمین‌های کوچکی که فضای کاری محدودی دارند قابل اجرا نیست. به دو روش شیب پایدار و شیب پلکانی قابل اجراست. در گودبرداری‌های موقت با در نظر گرفتن شرایط عموما از روش شیب‌دار کردن استفاده می‌کنند ولی باید تراز آب‌های زیرزمینی را نیز در این شرایط در نظر بگیریم.
