دسته‌بندی مقالات:
از مدتی پیش، دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی اقدام به برگزاری آزمون‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف مهندسی عمران کرده است. این آزمون‌ها تحت عنوان صلاحیت‌های «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی» و «طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان» برای دانش‌آموختگان رشته‌های مهندسی عمران و گرایش‌های مرتبط برگزار می‌شود. این آزمون‌ها به‌ویژه از سال 1400 به بعد در راستای ارتقای توانمندی مهندسان در زمینه طراحی و اجرای بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌ها و پروژه‌های عمرانی برگزار می‌شود. البته طبق گزارشات، داوطلبانی که در دوره‌های قبلی این آزمون‌ها پذیرفته شده‌اند، اذعان دارند که باوجود کسب امتیازات لازم، وزارت راه و شهرسازی به‌دلایل نامشخص از اعطای مجوزهای لازم به پذیرفته‌شدگان خودداری کرده است. این مسأله باعث نگرانی‌هایی در جامعه مهندسی کشور شده است.
از سال 1400، صلاحیت جدید «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی» به آزمون‌های نظام مهندسی اضافه شده است. این تغییر به دلیل لزوم ارتقای سطح تخصص مهندسان عمران در زمینه بهسازی لرزه‌ای و همچنین ضرورت به‌روز رسانی ساختمان‌های قدیمی با استانداردهای جدید، انجام شد. در کشور ایران، تعداد زیادی از ساختمان‌ها به‌ویژه ساختمان‌های قدیمی که عمرشان بیشتر از 50 سال است، در برابر زلزله و سایر حوادث طبیعی دارای ضعف‌های جدی هستند. این ساختمان‌ها اغلب در زمانی ساخته شده‌اند که مقررات ملی ساختمان و استانداردهای بهسازی لرزه‌ای به شکلی که امروزه وجود دارد، تدوین نشده بودند. بسیاری از این ساختمان‌ها به‌دلیل رعایت نکردن الزامات ایمنی و سازه‌ای در زمان ساخت، اکنون نیازمند بهسازی و ارزیابی دقیق هستند. در این راستا، نشریه 360 و دستورالعمل‌های مربوطه با هدف بهبود ایمنی ساختمان‌ها و کاهش خطرات احتمالی تدوین شده‌اند. در این دستورالعمل‌ها، روش‌های ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌ها بر اساس شرایط مختلف عملکردی (همچون عملکرد سازه‌ای و ایمنی در برابر آتش) و بر اساس نیاز به ارتقاء ایمنی برای سازه‌های موجود، طراحی شده‌اند. البته در برخی موارد، به دلیل محدودیت‌های اقتصادی یا فنی، ارتقاء کامل سطح ایمنی به سطح ساختمان‌های نوساز ممکن است غیرممکن باشد، اما تلاش بر این است که حداقل الزامات ایمنی تأمین شود تا از بروز خسارات شدید پیشگیری گردد. بر اساس اعلام سازمان مقررات ملی، داوطلبانی که در این آزمون‌ها شرکت می‌کنند.
با داشتن این سه شرط، مهندسان می‌توانند در آزمون «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی» شرکت کرده و پس از قبولی، صلاحیت لازم برای طراحی و اجرای بهسازی لرزه‌ای را کسب کنند. آزمون‌های تخصصی «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی» در حوزه مهندسی عمران به‌ویژه در گرایش‌های زلزله و سازه، آزمون‌هایی بسیار چالش‌برانگیز و دشوار هستند. این آزمون‌ها به‌دلیل نیاز به دانش فنی بالا در زمینه ارزیابی ساختمان‌ها در برابر زلزله، طراحی بهسازی و اجرای آن‌ها، از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است. بسیاری از مهندسانی که در این دوره‌ها شرکت کرده‌اند، تأکید دارند که این آزمون‌ها به‌طور جدی به ارتقای دانش فنی آن‌ها کمک کرده است.
بسیاری از ساختمان‌ها در طول عمر خود ممکن است به دلایل مختلف نیازمند بهسازی و ارزیابی مجدد باشند. این دلایل می‌توانند شامل تغییر کاربری ساختمان‌ها، افزایش بارهای وارده، تغییرات شرایط محیطی، ضعف در طراحی یا اجرای اولیه، یا حتی وقوع حوادث طبیعی نظیر زلزله باشند. از آنجا که ساختمان‌ها در طول چرخه حیات خود ممکن است با تغییرات مختلفی مواجه شوند، ضرورت اجرای عملیات بهسازی لرزه‌ای در این شرایط بیشتر احساس می‌شود. بهسازی لرزه‌ای علاوه بر اینکه به‌منظور افزایش ایمنی ساختمان‌ها در برابر نیروهای ناشی از زلزله انجام می‌شود، به حفظ عمر مفید ساختمان و بهبود عملکرد آن نیز کمک می‌کند. از سوی دیگر، بهسازی لرزه‌ای نیازمند رعایت مقررات خاص و حضور مهندسان با صلاحیت در فرآیند طراحی و اجرای این عملیات است. در این راستا، مقامات ذی‌صلاح در وزارت راه و شهرسازی و سایر نهادهای مرتبط، اقدام به تدوین و ابلاغ دستورالعمل‌های مختلفی کرده‌اند تا به مهندسان کمک کند تا بتوانند ساختمان‌ها را طبق استانداردهای روز دنیا ارزیابی و بهسازی کنند. در این زمینه، مبحث بیست‌و‌سوم تحت عنوان «ارزیابی و بهسازی ساختمان‌های موجود» به‌منظور نظرخواهی و ایجاد ضوابط لازم جهت ارزیابی ساختمان‌ها منتشر شد که نقش مهمی در بهبود وضعیت ایمنی ساختمان‌های کشور دارد.
از سال 1400، صلاحیت جدید «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی» به آزمون‌های نظام مهندسی اضافه شده است. این تغییر به دلیل لزوم ارتقای سطح تخصص مهندسان عمران در زمینه بهسازی لرزه‌ای و همچنین ضرورت به‌روز رسانی ساختمان‌های قدیمی با استانداردهای جدید، انجام شد. در کشور ایران، تعداد زیادی از ساختمان‌ها به‌ویژه ساختمان‌های قدیمی که عمرشان بیشتر از 50 سال است، در برابر زلزله و سایر حوادث طبیعی دارای ضعف‌های جدی هستند. این ساختمان‌ها اغلب در زمانی ساخته شده‌اند که مقررات ملی ساختمان و استانداردهای بهسازی لرزه‌ای به شکلی که امروزه وجود دارد، تدوین نشده بودند. بسیاری از این ساختمان‌ها به‌دلیل رعایت نکردن الزامات ایمنی و سازه‌ای در زمان ساخت، اکنون نیازمند بهسازی و ارزیابی دقیق هستند. در این راستا، نشریه 360 و دستورالعمل‌های مربوطه با هدف بهبود ایمنی ساختمان‌ها و کاهش خطرات احتمالی تدوین شده‌اند. در این دستورالعمل‌ها، روش‌های ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌ها بر اساس شرایط مختلف عملکردی (همچون عملکرد سازه‌ای و ایمنی در برابر آتش) و بر اساس نیاز به ارتقاء ایمنی برای سازه‌های موجود، طراحی شده‌اند. البته در برخی موارد، به دلیل محدودیت‌های اقتصادی یا فنی، ارتقاء کامل سطح ایمنی به سطح ساختمان‌های نوساز ممکن است غیرممکن باشد، اما تلاش بر این است که حداقل الزامات ایمنی تأمین شود تا از بروز خسارات شدید پیشگیری گردد. بر اساس اعلام سازمان مقررات ملی، داوطلبانی که در این آزمون‌ها شرکت می‌کنند.
با داشتن این سه شرط، مهندسان می‌توانند در آزمون «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی» شرکت کرده و پس از قبولی، صلاحیت لازم برای طراحی و اجرای بهسازی لرزه‌ای را کسب کنند. آزمون‌های تخصصی «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی» در حوزه مهندسی عمران به‌ویژه در گرایش‌های زلزله و سازه، آزمون‌هایی بسیار چالش‌برانگیز و دشوار هستند. این آزمون‌ها به‌دلیل نیاز به دانش فنی بالا در زمینه ارزیابی ساختمان‌ها در برابر زلزله، طراحی بهسازی و اجرای آن‌ها، از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است. بسیاری از مهندسانی که در این دوره‌ها شرکت کرده‌اند، تأکید دارند که این آزمون‌ها به‌طور جدی به ارتقای دانش فنی آن‌ها کمک کرده است.
یکی از مهم‌ترین سندهای فنی در زمینه بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌ها، دستورالعمل بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های موجود است که تحت شماره 360 در سال 1392 به‌طور رسمی منتشر شد. این دستورالعمل به‌عنوان مرجع آزمون «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی»، راهنمایی‌های جامع و کاملی را در خصوص ارزیابی و بهسازی ساختمان‌ها با توجه به الزامات استانداردهای ملی ارائه کرده است. در این دستورالعمل، ضوابطی برای ارزیابی سازه‌های موجود در برابر بارهای مختلف از جمله زلزله، باد، آتش‌سوزی و سایر حوادث طبیعی ارائه شده است و روش‌های بهسازی لرزه‌ای بر اساس شرایط ویژه کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته است. این دستورالعمل بر اساس مطالعات و تحقیقات علمی انجام‌شده در دو دهه اخیر و همچنین بهره‌گیری از تجارب داخلی و بین‌المللی تدوین شده است و هدف آن ارتقای ایمنی ساختمان‌ها، به‌ویژه ساختمان‌های قدیمی، است. این دستورالعمل به سازه‌ها و سیستم‌های ایمنی ساختمان‌های موجود کمک می‌کند تا با رعایت الزامات و مقررات جدید، عملکرد بهتری در برابر نیروهای لرزه‌ای داشته باشند و ایمنی در برابر سایر خطرات افزایش یابد.
ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های موجود از آن دسته مسائلی است که در مواجهه با شرایط خاص جغرافیایی و لرزه‌ای کشور ما اهمیت ویژه‌ای دارد. این فرایند در راستای ارتقاء عملکرد ساختمان‌ها در برابر نیروهای زلزله به‌ویژه در مناطقی با ریسک زلزله بالا و همچنین در ساختمان‌های قدیمی یا با کاربری‌های خاص، انجام می‌شود. هدف از ارزیابی و بهسازی لرزه‌ای، افزایش ایمنی ساختمان‌ها، حفظ عملکرد مناسب در زمان وقوع زلزله و کاهش خطرات جانی و مالی است.
این آزمون به صورت تستی چهار گزینه‌ای برگزار می‌شود. طبق تمامی آزمون‌های نظام‌مهندسی دارای نمره منفی نیز است. این آزمون نیز به صورت جزوه باز است و تنها تفاوت آن با سایر آزمون‌های نظام مهندسی حدنصاب قبولی در آزمون است. حدنصاب قبولی در آزمون نظام مهندسی ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی ۶۰ درصد است.
لیست منابع همواره در حال آپدیت است (آخرین آپدیت ۱۴۰۳/۷/۱۴)