آزمون نظام مهندسی برق

رشته مهندسی برق

رشته مهندسی برق یکی از پرطرفدارترین و کاربردی‌ترین رشته‌های مهندسی است که فارغ‌التحصیلان آن در صنایع و بخش‌های مختلفی از جامعه می‌توانند مشغول به کار شوند. این رشته با توجه به تخصص‌های مختلفی که در گرایش‌های مختلف دارد، فرصت‌های شغلی گسترده‌ای را برای دانش‌آموختگان خود فراهم می‌کند. علاقه‌مندان به تحصیل در این رشته می‌توانند به نسبت علاقه و آینده شغلی که انتظار دارند در گرایش‌های متفاوت آن تحصیل کنند.

گرایش‌های رشته برق

رشته مهندسی برق یکی از پرطرفدارترین و کاربردی‌ترین رشته‌های مهندسی است که فارغ‌التحصیلان آن در صنایع و بخش‌های مختلفی از جامعه می‌توانند مشغول به کار شوند. این رشته با توجه به تخصص‌های مختلفی که در گرایش‌های مختلف دارد، فرصت‌های شغلی گسترده‌ای را برای دانش‌آموختگان خود فراهم می‌کند. علاقه‌مندان به تحصیل در این رشته می‌توانند به نسبت علاقه و آینده۹‌ی شغلی که انتظار دارند در گرایش‌های متفاوت آن تحصیل کنند.

۱- گرایش قدرت مهندسی برق

گرایش قدرت در مهندسی برق به تولید، انتقال و توزیع انرژی الکتریکی پرداخته و نقش حیاتی در صنایع بزرگ دارد. دانشجویان این گرایش در زمینه طراحی نیروگاه‌ها، ایستگاه‌های برق و خطوط انتقال انرژی تخصص می‌گیرند و به مهارت‌های فنی و علمی در زمینه سیستم‌های الکتریکی نیاز دارند. علاوه بر این، ایمنی و مدیریت مصرف انرژی از مباحث کلیدی این گرایش است.

فارغ‌التحصیلان گرایش قدرت می‌توانند در نیروگاه‌ها، سازمان‌های برق‌رسانی و شرکت‌های توزیع برق مشغول به کار شوند و در طراحی، نصب، راه‌اندازی و نگهداری سیستم‌های برق فعالیت کنند. همچنین، با توجه به رشد انرژی‌های تجدیدپذیر، فرصت‌های شغلی در زمینه طراحی و اجرای سیستم‌های انرژی خورشیدی، بادی و دیگر منابع نو نیز برای آنها فراهم است.

۲- گرایش مخابرات مهندسی برق

گرایش مخابرات در مهندسی برق به طراحی و توسعه سیستم‌های ارتباطی می‌پردازد. در این گرایش، دانشجویان با مفاهیمی چون امواج الکترومغناطیسی، مایکروویو، ارتباطات نوری، سیستم‌های دیجیتال و آنالوگ، آنتن‌ها و فناوری‌های پیشرفته آشنا می‌شوند. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در شرکت‌های مخابراتی، تلویزیونی، رادیویی و سازمان‌های مرتبط با ارتباطات کار کنند. آنها در طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌های مخابراتی و شبکه‌های داده فعالیت می‌کنند. همچنین، با پیشرفت فناوری‌های 5G و اینترنت اشیا (IoT)، نیاز به مهندسان مخابرات در صنایع مختلف افزایش یافته است.

۳- گرایش الکترونیک مهندسی برق

گرایش الکترونیک در مهندسی برق به طراحی و توسعه مدارهای الکترونیکی، سنسورها، سیستم‌های دیجیتال و آنالوگ، میکروکنترلرها و سیستم‌های یکپارچه (Embedded) می‌پردازد. این گرایش در صنایع فناوری، خودروسازی، تجهیزات پزشکی و الکترونیک کاربردهای گسترده‌ای دارد. فارغ‌التحصیلان این گرایش به طراحی سیستم‌های کوچک و دقیق می‌پردازند که در صنایع مختلف استفاده می‌شود.

دانش‌آموختگان گرایش الکترونیک می‌توانند در شرکت‌های تولید تجهیزات الکترونیکی، طراحی سیستم‌های دیجیتال، طراحی بردهای الکترونیکی و برنامه‌نویسی مشغول به کار شوند. صنایع خودروسازی، نظامی و پزشکی از مهم‌ترین کارفرمایان این فارغ‌التحصیلان هستند. با توجه به رشد روزافزون نیاز به ابزارهای الکترونیکی پیشرفته، بازار کار برای این گرایش در حال گسترش است.

گرایش مخابرات در مهندسی برق به طراحی و توسعه سیستم‌های ارتباطی می‌پردازد. در این گرایش، دانشجویان با مفاهیمی چون امواج الکترومغناطیسی، مایکروویو، ارتباطات نوری، سیستم‌های دیجیتال و آنالوگ، آنتن‌ها و فناوری‌های پیشرفته آشنا می‌شوند. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در شرکت‌های مخابراتی، تلویزیونی، رادیویی و سازمان‌های مرتبط با ارتباطات کار کنند. آنها در طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌های مخابراتی و شبکه‌های داده فعالیت می‌کنند. همچنین، با پیشرفت فناوری‌های 5G و اینترنت اشیا (IoT)، نیاز به مهندسان مخابرات در صنایع مختلف افزایش یافته است.

۴- گرایش کنترل مهندسی برق

گرایش کنترل در مهندسی برق به طراحی سیستم‌هایی می‌پردازد که به‌طور خودکار متغیرهای یک فرآیند را کنترل می‌کنند. این گرایش در صنایع نفت و گاز، خودروسازی، رباتیک و اتوماسیون صنعتی کاربرد دارد. دانشجویان با مفاهیم کنترل اتوماتیک، سیستم‌های بازخوردی و بهینه‌سازی آشنا می‌شوند.

فارغ‌التحصیلان این گرایش در طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های کنترلی و بهینه‌سازی فرآیندها تخصص دارند. با توجه به نیاز صنایع به سیستم‌های خودکار، فارغ‌التحصیلان گرایش کنترل در صنایع مختلف شانس بالایی برای اشتغال دارند، به‌ویژه در صنایع خودروسازی، نفت و گاز، رباتیک و اتوماسیون صنعتی.

گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد مهندسی برق

در مقطع کارشناسی ارشد، مهندسی برق به گرایش‌های تخصصی‌تری تقسیم می‌شود که به‌طور عمده در زمینه‌های زیر توسعه یافته است.

  1. گرایش مخابرات: این گرایش شامل تحلیل و طراحی سیستم‌های مخابراتی پیشرفته است و به موضوعات مختلفی مانند پردازش سیگنال، سیستم‌های ارتباطی موبایل، شبکه‌های بی‌سیم و انتقال داده‌های نوری پرداخته می‌شود.
  2. گرایش کنترل: در مقطع کارشناسی ارشد، گرایش کنترل به طراحی و تحلیل سیستم‌های پیچیده در صنعت، کنترل رباتیک، اتوماسیون و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی می‌پردازد. این گرایش در پروژه‌های بزرگ صنعتی و سیستم‌های پیچیده کاربرد دارد.
  3. گرایش الکترونیک: این گرایش شامل طراحی مدارهای پیچیده، توسعه تکنولوژی‌های نانو، سیستم‌های میکرو الکترونیک و توسعه سخت‌افزار است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در طراحی سیستم‌های پیشرفته، تجهیزات پزشکی و صنایع الکترونیکی فعالیت کنند.
  4. گرایش قدرت: این گرایش بر تحلیل و طراحی سیستم‌های قدرت، تولید، انتقال و توزیع انرژی برق، و بهینه‌سازی مصرف انرژی در صنایع مختلف متمرکز است. در این گرایش، فناوری‌های جدید انرژی‌های تجدیدپذیر نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
  5. مهندسی برق گرایش پزشکی(بیوالکتریک): این گرایش به کاربرد فناوری‌های برق در تجهیزات پزشکی و سیستم‌های درمانی پرداخته و شامل طراحی و نگهداری دستگاه‌های پزشکی مانند دستگاه‌های ECG، EEG، و سایر سیستم‌های پزشکی پیچیده است.
  6. گرایش مکاترونیک: مکاترونیک یک گرایش بین‌رشته‌ای است که ترکیبی از مهندسی مکانیک، الکترونیک و نرم‌افزار است. این گرایش به طراحی سیستم‌های رباتیک، خودکارسازی و اتوماسیون صنعتی می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش در صنایع رباتیک، خودرو، هوافضا و خودکارسازی تجهیزات صنعتی مشغول به کار می‌شوند.

بهترین دانشگاه‌های ایران برای رشته مهندسی برق

در ایران، چندین دانشگاه معتبر و برجسته در زمینه مهندسی برق وجود دارند که به‌طور خاص در زمینه‌های مختلف این رشته شناخته شده‌اند. برخی از بهترین دانشگاه‌های ایران در این حوزه عبارتند از:

  1. دانشگاه صنعتی شریف: این دانشگاه به عنوان یکی از معتبرترین و بهترین دانشگاه‌های ایران در زمینه مهندسی برق شناخته می‌شود. بسیاری از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه در صنایع مختلف و پروژه‌های بزرگ مشغول به کار هستند. دانشگاه صنعتی شریف در تمامی گرایش‌های مهندسی برق (قدرت، مخابرات، الکترونیک و کنترل) تخصص دارد.
  2. دانشگاه تهران: این دانشگاه با ارائه برنامه‌های تحصیلی در رشته مهندسی برق به ویژه در زمینه‌های مخابرات، کنترل و قدرت، یکی از دانشگاه‌های پیشرو در این رشته است. این دانشگاه از نظر علمی و تحقیقاتی در سطح بین‌المللی شناخته شده است.
  3. دانشگاه صنعتی امیرکبیر: این دانشگاه با ارائه گرایش‌های مختلف در رشته مهندسی برق، از جمله گرایش‌های تخصصی در صنایع قدرت و سیستم‌های کنترلی، به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر کشور در این رشته محسوب می‌شود.
  4. دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی: این دانشگاه نیز یکی از قطب‌های مهم در آموزش و تحقیقات در حوزه مهندسی برق است و در گرایش‌های مختلف مانند کنترل، مخابرات و قدرت دوره‌های تخصصی ارائه می‌دهد.
  5. دانشگاه علم و صنعت ایران: این دانشگاه با برنامه‌های آموزشی در زمینه‌های مختلف مهندسی برق، به‌ویژه در حوزه طراحی سیستم‌های برق و خودکارسازی صنعتی، از دانشگاه‌های معتبر کشور به‌شمار می‌رود.

رشته برق در ساختمان

رشته برق ساختمان یکی از گرایش‌های پرکاربرد و حیاتی در مهندسی برق است که به طراحی، نصب، راه‌اندازی و نگهداری سیستم‌های برقی در ساختمان‌ها و تاسیسات مختلف اختصاص دارد. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در پروژه‌های ساختمانی به طراحی و نصب سیستم‌های برقی، تابلوهای برق، سیستم‌های اعلام حریق، روشنایی اضطراری و ساختمان‌های هوشمند بپردازند.

وظایف اصلی فارغ‌التحصیلان این رشته شامل طراحی سیستم‌های برقی مانند سیستم‌های روشنایی، امنیتی و اعلام حریق، نصب و راه‌اندازی سیستم‌ها در ساختمان و نگهداری و تعمیرات این سیستم‌ها برای جلوگیری از خطرات و اتلاف انرژی است. همچنین، برق‌کاران ساختمان باید به‌طور منظم تجهیزات را بررسی کرده و مشکلات فنی را رفع کنند.

این رشته به‌ویژه در کشورهای با توسعه سریع صنعت ساخت‌وساز اهمیت زیادی دارد، چرا که ساختمان‌ها نیازمند سیستم‌های برقی ایمن، کارآمد و به‌روز هستند. دانشجویان این رشته با مفاهیمی چون مدارهای الکتریکی، تأسیسات برقی، ایمنی در برق‌کاری و سیستم‌های هوشمند ساختمان آشنا می‌شوند و مهارت‌های لازم برای استفاده از نرم‌افزارهای طراحی، شبیه‌سازی و ارزیابی سیستم‌های برقی را کسب می‌کنند.

با رشد صنعت ساخت‌وساز، تقاضا برای مهندسان برق ساختمان همیشه در حال افزایش است. فارغ‌التحصیلان می‌توانند در شرکت‌های مهندسی مشاور، پیمانکاری، یا پروژه‌های ساختمانی به‌عنوان کارشناس یا مدیر پروژه فعالیت کنند. همچنین، با پیشرفت فناوری‌های هوشمند، فرصت‌های شغلی در زمینه طراحی و اجرای سیستم‌های اتوماسیون و ساختمان‌های هوشمند رو به گسترش است. در این زمینه، مشاوره در پروژه‌های ساختمانی به‌ویژه در بخش برق نیز یک فرصت شغلی آینده‌دار محسوب می‌شود.

گرایش کنترل در مهندسی برق به طراحی سیستم‌هایی می‌پردازد که به‌طور خودکار متغیرهای یک فرآیند را کنترل می‌کنند. این گرایش در صنایع نفت و گاز، خودروسازی، رباتیک و اتوماسیون صنعتی کاربرد دارد. دانشجویان با مفاهیم کنترل اتوماتیک، سیستم‌های بازخوردی و بهینه‌سازی آشنا می‌شوند.

فارغ‌التحصیلان این گرایش در طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های کنترلی و بهینه‌سازی فرآیندها تخصص دارند. با توجه به نیاز صنایع به سیستم‌های خودکار، فارغ‌التحصیلان گرایش کنترل در صنایع مختلف شانس بالایی برای اشتغال دارند، به‌ویژه در صنایع خودروسازی، نفت و گاز، رباتیک و اتوماسیون صنعتی.

آینده شغلی رشته برق ساختمان

رشته برق ساختمان به دلیل رشد صنعت ساخت‌وساز و نیاز به سیستم‌های برقی ایمن و کارآمد، آینده شغلی مطلوبی دارد. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در شرکت‌های مهندسی مشاور، پیمانکاری و پروژه‌های ساختمانی فعالیت کنند یا به عنوان کارشناس و مدیر پروژه در حوزه تاسیسات برقی مشغول شوند. همچنین با پیشرفت فناوری‌های هوشمند، فرصت‌های شغلی در زمینه سیستم‌های اتوماسیون و ساختمان‌های هوشمند در حال گسترش است.

با وجود چالش‌های ناشی از افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان و اشباع شدن بازار کار، نیاز به مهندسان برق همچنان بالا است. پیشرفت‌های صنعتی و ظهور حوزه‌های جدید مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و ساختمان‌های هوشمند، باعث افزایش تقاضا برای متخصصین برق می‌شود و این رشته همچنان آینده روشنی دارد.

تاسیسات الکتریکی ساختمان

تاسیسات الکتریکی ساختمان شامل چندین بخش می‌شود که هرکدام به‌طور خاص به عملکرد کلی ساختمان کمک می‌کند. 

در ایران، چندین دانشگاه معتبر و برجسته در زمینه مهندسی برق وجود دارند که به‌طور خاص در زمینه‌های مختلف این رشته شناخته شده‌اند. برخی از بهترین دانشگاه‌های ایران در این حوزه عبارتند از:

  1. روشنایی: طراحی سیستم‌های روشنایی به‌ویژه در فضاهای عمومی و خصوصی ساختمان.
  2. برق رسانی: سیستم‌های برق‌رسانی برای تامین انرژی مورد نیاز ساختمان.
  3. هوشمندسازی ساختمان: استفاده از تکنولوژی برای کنترل و مدیریت هوشمند سیستم‌های مختلف ساختمان.
  4. تلفن و آنتن مرکزی: طراحی سیستم‌های ارتباطی ساختمان.
  5. سامانه اعلام حریق: طراحی سیستم‌هایی برای شناسایی و اعلام آتش‌سوزی در ساختمان.
  6. شبکه رایانه‌ای: طراحی سیستم‌های ارتباطی داده‌ها و شبکه‌های اینترنتی.
  7. منبع تغذیه اضطراری: طراحی منابع انرژی برای مواقع اضطراری.
  8. آسانسور و پله برقی: طراحی سیستم‌های جابجایی در ساختمان.
  9. دوربین مداربسته: نصب سیستم‌های امنیتی و نظارتی.

مهندس ناظر برق در ساختمان

نظارت بر سیستم‌های برقی ساختمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا این سیستم‌ها با ایمنی و کارایی ساختمان و ساکنان آن در ارتباط مستقیم هستند. وظیفه نظارت بر اجرای صحیح سیستم‌های برق ساختمان به عهده مهندس ناظر برق با پروانه نظام مهندسی با صلاحیت مربوطه است. این مهندس باید اطمینان حاصل کند که تمامی تجهیزات و سیم‌کشی‌ها طبق استانداردها و مقررات ملی ساختمان اجرا می‌شوند.

سیستم برق ساختمان شامل انتقال انرژی الکتریکی به بخش‌های مختلف ساختمان است. نبود نظارت کافی می‌تواند به خطرات جدی مانند آتش‌سوزی، برق‌گرفتگی و خسارات جانی منجر شود. بنابراین، مهندس ناظر برق مسئولیت نظارت بر نصب صحیح و کارایی سیستم برقی را بر عهده دارد تا از مشکلات ایمنی و عملکردی جلوگیری کند.

مسئولیت‌های مهندس ناظر برق ساختمان

مهندس ناظر برق در ساختمان مسئولیت‌های بسیاری را بر عهده دارد. وظایف مهندس ناظر برق در حالت کلی به صورت زیر در مراحل مختلف پروژه صورت می‌پذیرد.

  1. بررسی نقشه‌های برقی: مهندس ناظر باید اطمینان حاصل کند که طراحی سیستم برقی ساختمان مطابق با مقررات ملی ساختمان است. این نقشه‌ها باید به‌طور دقیق و مطابق با نیازهای واقعی ساختمان تهیه شوند.
  2. بازرسی مواد و تجهیزات: نظارت بر انتخاب صحیح مواد و تجهیزات برقی از جمله سیم‌ها، کلیدها، پریزها و تابلوهای توزیع برق بسیار مهم است. تمامی این تجهیزات باید استانداردهای لازم را داشته باشند و برای استفاده در شرایط خاص ساختمان مناسب باشند.
  3. نظارت بر نصب سیستم برق: نظارت بر نصب سیستم برق در مرحله ساخت و ساز، از جمله نصب سیم‌کشی‌ها، تجهیزات حفاظت الکتریکی، جعبه‌های توزیع و تابلوها، یک وظیفه اساسی است. این کار باید به‌طور دقیق و با رعایت اصول ایمنی انجام شود.
  4. کنترل عملکرد سیستم: پس از نصب، مهندس ناظر باید سیستم برقی ساختمان را از نظر عملکرد بررسی کند. این شامل آزمایش تجهیزات، بررسی تأمین جریان مناسب و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم‌های ایمنی است.
  5. گزارش‌دهی به مسئولان: مهندس ناظر باید هرگونه مشکل یا نقص در نصب سیستم برقی را به صاحب‌کار یا سایر مسئولان پروژه گزارش دهد و از اصلاح سریع مشکلات اطمینان حاصل کند.
  6. استانداردهای ملی ساختمان: در بسیاری از کشورها، سازمان‌های دولتی و حرفه‌ای استانداردهایی برای نصب و استفاده از سیستم‌های برقی تدوین کرده‌اند. این استانداردها شامل اصول طراحی، انتخاب تجهیزات، روش‌های نصب و مراحل تست سیستم‌ها هستند.
  7. کدهای ایمنی برق: بسیاری از کشورهای جهان کدهای ایمنی خاصی برای نصب برق دارند. این کدها شامل مواردی نظیر رعایت فاصله‌ها، محافظت در برابر بارهای زیاد، نصب سیستم‌های اطفای حریق الکتریکی و … هستند. نظارت بر اجرای این کدها برای حفظ ایمنی الزامی است.
  8. محافظت در برابر برق‌گرفتگی: یکی از اصلی‌ترین مواردی که باید در نظارت بر برق ساختمان رعایت شود، استفاده از سیستم‌های حفاظت در برابر برق‌گرفتگی است. این سیستم‌ها شامل زمین‌کردن مناسب، قطع‌کننده‌های مدار، رله‌های حفاظتی و سیم‌کشی مناسب هستند. این موارد برای جلوگیری از خطرات برق‌گرفتگی بسیار مهم هستند.
  9. کنترل کیفیت تجهیزات برقی: تجهیزات برقی باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند. استفاده از قطعات و تجهیزات بی‌کیفیت می‌تواند منجر به خرابی‌های مکرر و در برخی موارد خطرات جدی برای ساکنان ساختمان ایجاد کند. بنابراین، مهندس ناظر باید از اصالت و کیفیت تجهیزات اطمینان حاصل کند.

مراحل نظارت بر برق ساختمان

نظارت بر سیستم برق ساختمان باید در مراحل مختلف انجام شود، از جمله در مراحل طراحی، نصب و پس از راه‌اندازی سیستم. در هر یک از این مراحل، وظایف خاصی بر عهده مهندس ناظر است.

  1. مرحله طراحی: در این مرحله، مهندس ناظر باید اطمینان حاصل کند که نقشه‌ها مطابق با استانداردها و مقررات طراحی شده‌اند. بررسی مواردی همچون انتخاب محل نصب تابلوها، تجهیزات حفاظتی، سیستم‌های توزیع انرژی و مسیرهای سیم‌کشی از جمله وظایف این مرحله است.
  2. مرحله نصب: در این مرحله، مهندس ناظر باید از نصب صحیح تجهیزات، سیم‌کشی‌ها و سیستم‌های برقی اطمینان حاصل کند. این نظارت شامل بررسی مراحل نصب تابلوهای توزیع، کلیدهای مدار، سیستم‌های روشنایی و سایر تجهیزات برقی است.
  3. مرحله تست و راه‌اندازی: پس از نصب، مهندس ناظر باید سیستم برقی را از نظر عملکرد و ایمنی آزمایش کند. این تست‌ها باید شامل بررسی وضعیت سیستم‌های حفاظتی، آزمایش مقاومت عایقی سیم‌ها، اندازه‌گیری جریان و ولتاژ و بررسی سلامت تجهیزات برقی باشد.
  4. نگهداری و بازرسی دوره‌ای: پس از راه‌اندازی، مهندس ناظر باید بازدیدهای دوره‌ای از سیستم برق ساختمان داشته باشد تا اطمینان حاصل کند که سیستم در شرایط ایمن و کارآمد عمل می‌کند. این کار شامل بررسی وضعیت سیم‌کشی‌ها، تجهیزات حفاظتی، تابلوهای برق و سیستم‌های روشنایی است.
  5. بررسی علت حادثه: در صورتی که حادثه‌ای نظیر آتش‌سوزی یا خرابی در سیستم‌های برقی اتفاق بیافتد، مهندس ناظر به بررسی علت آن پرداخته و گزارش کاملی از وضعیت حادثه را با شناسایی علل آن ارائه می‌دهد.

چک لیست مهندس ناظر تاسیسات برقی در ساختمان

مهندسین ناظر در ساختمان براساس چک لیست‌هایی که توسط نظام‌مهندسی استان و شهری که در آن مشغول به کار هستند به وظیفه‌ی خود عمل می‌کنند. در حالت کلی مواردی که نظارت بر آن‌ها بر عهده‌ی مهندس برق است در تمامی شهر‌ها مشتک است ولی تفاوت‌های جزیی وجود دارد. به همین دلیل مهندسین ناظر باید با چک لیست نظام‌مهندسی شهر خود بر ساختمان نظارت مرحله‌ای انجام دهند. چک لیست نظارت بر اجرای تاسیسات برقی ساختمان شهر‌های مختلف به صورت زیر است.

مهندس طراح تاسیسات برقی کیست؟

طراحی تاسیسات در  ساختمان به دو بخش اصلی طراحی تاسیسات برقی (الکتریکال) و طراحی تاسیسات مکانیکی (مکانیکال)  تقسیم می‌شود. مهندس طراح تاسیسات برقی یکی از اعضای کلیدی تیم مهندسی در پروژه‌های ساختمانی است که مسئول طراحی تمامی سیستم‌های برقی ساختمان می‌باشد. این مهندس وظیفه دارد تا تأسیسات برقی مانند روشنایی، سیم‌کشی، تابلوهای برق، سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق، سیستم‌های تلفن، آسانسور و سیستم‌های ارتینگ را به‌درستی طراحی کند. طراحی تاسیسات برقی نیازمند دقت و دانش فنی بالا است تا ایمنی و کارایی سیستم‌ها تضمین شود و از بروز مشکلاتی مانند آتش‌سوزی یا نقص در عملکرد جلوگیری شود.

در فرآیند طراحی تاسیسات، مهندس طراح ابتدا نیازهای کارفرما را شناسایی کرده و با مشاوره و تبادل نظر با ایشان، جزئیات طراحی را تعیین می‌کند. نقشه‌های تاسیسات برقی باید با توجه به نیازهای خاص پروژه و بودجه کارفرما طراحی شود. این نقشه‌ها می‌توانند تأثیر زیادی بر هزینه‌های اجرایی پروژه داشته باشند، به‌طوری‌که طراحی بهینه می‌تواند باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی ساختمان شود.

طراحی تاسیسات برقی بخش مهمی از مراحل ساخت ساختمان است که باید با دقت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام شود. مهارت و تبحر مهندس طراح تاسیسات برقی در بهینه‌سازی نقشه‌ها و پیاده‌سازی صحیح سیستم‌ها نقش حیاتی دارد. این کار نه تنها باعث افزایش عمر مفید ساختمان می‌شود بلکه کارایی سیستم‌های برقی را نیز به حداکثر می‌رساند، که در نهایت منجر به رضایت ساکنان و بهره‌برداران خواهد شد.

وظایف مهندس طراح تاسیسات برقی ساختمان

مهندس برق ساختمان مسئول طراحی، نصب و نظارت بر تاسیسات برقی در پروژه‌های ساختمانی است. این وظایف شامل مراحل مختلفی از جمله مشاوره با کارفرما، طراحی تاسیسات برقی، پیاده‌سازی دقیق طرح‌ها و نظارت بر اجرای صحیح آن‌ها می‌باشد.

  1. هماهنگی و مشاوره با کارفرما: مهندس برق باید ابتدا نیازهای کارفرما را شناسایی کرده و با مشاوره با او، جزئیات طراحی را مشخص کند. این شامل انتخاب نوع سیستم‌های روشنایی، فضای ادوات برق و سایر مسائل فنی است.
  2. دقت در اجرای طرح و بهره‌برداری: پس از طراحی، دقت در پیاده‌سازی دقیق طرح‌ها بسیار مهم است. اجرای صحیح تاسیسات برق و مکانیک به افزایش عمر ساختمان و رضایت ساکنان کمک می‌کند. همچنین در صورت نیاز به بازسازی، توجه به تعمیر و تعویض تأسیسات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
  3. استفاده از تجهیزات با کیفیت: استفاده از تجهیزات با کیفیت بالا موجب کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌شود. این امر به کاهش خرابی‌ها و افزایش بهره‌وری سیستم‌های برقی کمک می‌کند.
  4. مطالعه نقشه‌های معماری و هماهنگی با معمار: مهندس برق باید نقشه‌های معماری را به‌دقت مطالعه کرده و با معمار و کارفرما در خصوص نیازها و جزئیات تاسیسات برق هماهنگی کند. این امر شامل جانمایی تابلوهای برق، داکت‌ها و سایر تجهیزات برق است.
  5. تهیه نقشه‌های تأسیسات برقی: مهندس برق مسئول تهیه انواع نقشه‌ها از جمله نقشه سیم‌کشی، تابلوهای برق و محاسبات بارهای برقی است. این نقشه‌ها برای انجام کارهای اجرایی ضروری هستند.
  6. محاسبات روشنایی و چیدمان تجهیزات: انجام محاسبات روشنایی برای فضاهای مختلف و چیدمان تجهیزات برق مانند پریزها، تلفن‌ها و دوربین‌های مداربسته طبق نیاز فضا، از دیگر وظایف این مهندس است.
  7. پیاده‌سازی فضاهای مورد نیاز برق در نقشه‌ها: مکان‌های مناسب برای تابلوهای برق، داکت‌ها، پریزها و سایر ادوات برقی باید در نقشه‌ها مشخص شوند.
  8. هماهنگی با سایر مهندسان: مهندس برق باید با مهندس معمار و مهندس مکانیک برای تطبیق تأسیسات برقی با دیگر سیستم‌های ساختمانی همکاری کند و اصلاحات لازم را بر روی نقشه‌ها اعمال کند.
  9. تهیه جداول و گزارش‌ها: تهیه جدول سیم و کابل، جداول تابلوهای توزیع برق، و گزارش شرح عملکرد تجهیزات خاص از دیگر وظایف این مهندس است.

مراحل کار مهندس طراح تاسیسات برق ساختمان

  • مطالعه نقشه‌های معماری (شناخت ساختمان و کاربری فضاها)
  • تشکیل جلسه با معمار و کارفرما و دریافت نقطه‌نظرات
  • دریافت جزئیات لازم از معمار و پیاده‌سازی فضاهای مورد نیاز برق در نقشه‌ها
  • تهیه رایزر دیاگرام اولیه برق و جریان ضعیف
  • انتخاب نوع چراغ برای هر کاربری و انجام محاسبات روشنایی فضاها
  • تهیه چیدمان پریزهای برق، تلفن، آنتن، بلندگو، دتکتورها و دوربین‌های مداربسته
  • تشکیل جلسه با مهندس معمار و مکانیک جهت هماهنگی با تأسیسات و تجهیزات دیگر
  • تهیه نقشه‌های سیم‌کشی و کابل‌کشی، محاسبات مقاطع سیم و کابل
  • گزارش عملکرد تجهیزات خاص و مشخصات فنی آنها
  • متره و برآورد برای تأسیسات برقی

چک لیست‌ کنترل طراحی

مهندسین ناظر در ساختمان براساس چک لیست‌هایی که توسط نظام‌مهندسی استان و شهری که در آن مشغول به کار هستند به وظیفه‌ی خود عمل می‌کنند. در حالت کلی مواردی که نظارت بر آن‌ها بر عهده‌ی مهندس برق است در تمامی شهر‌ها مشتک است ولی تفاوت‌های جزیی وجود دارد. به همین دلیل مهندسین ناظر باید با چک لیست نظام‌مهندسی شهر خود بر ساختمان نظارت مرحله‌ای انجام دهند. چک لیست نظارت بر اجرای تاسیسات برقی ساختمان شهر‌های مختلف به صورت زیر است.

انواع نقشه‌های برق ساختمان

مهندس برق ساختمان مسئول طراحی، نصب و نظارت بر تاسیسات برقی در پروژه‌های ساختمانی است. این وظایف شامل مراحل مختلفی از جمله مشاوره با کارفرما، طراحی تاسیسات برقی، پیاده‌سازی دقیق طرح‌ها و نظارت بر اجرای صحیح آن‌ها می‌باشد.

  1. نقشه حقیقی: به نقشه‌ای که در آن نحوه اتصال و نصب قطعات الکتریکی در سیستم برقی ساختمان به‌صورت دقیق و واضح نمایش داده می‌شود. این نقشه معمولاً برای مشخص کردن محل نصب دستگاه‌ها و تجهیزات برقی استفاده می‌شود و نحوه اتصال آن‌ها به‌یکدیگر را نشان می‌دهد. این نقشه در مراحل اولیه طراحی تاسیسات برقی اهمیت زیادی دارد زیرا دقت در اتصالات می‌تواند به جلوگیری از مشکلات ایمنی کمک کند.
  2. نقشه مسیر جریان: این نقشه نشان‌دهنده مسیر جریان برق از منبع تامین انرژی تا مصرف‌کننده‌ها است. نقشه مسیر جریان برای تشریح اتصالات مختلف و کمک به شناسایی و عیب‌یابی مدارها در مواقعی که مشکلی پیش بیاید، استفاده می‌شود. این نقشه معمولاً در هنگام تعمیرات و نگهداری تاسیسات برقی اهمیت پیدا می‌کند و کمک می‌کند تا جریان برق به‌درستی از سیستم توزیع انرژی به مصرف‌کننده‌ها منتقل شود.
  3. نقشه فنی و تک‌خطی: در نقشه فنی، از علایم اختصاری برای نمایش نحوه مونتاژ و نوع وسایل به‌کاررفته در مدار استفاده می‌شود. این نقشه بیشتر در مراحل مونتاژ تاسیسات برقی و همچنین در برآورد هزینه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقشه تک‌خطی نوعی از نقشه فنی است که در آن اجزای مختلف سیستم به‌طور ساده و با یک خط تک‌خطی نشان داده می‌شوند تا فهم آن برای پیمانکاران و مهندسین تسهیل شود.
  4. نقشه فرمان: نقشه فرمان به‌طور خاص نحوه کنترل مدارها را تشریح می‌کند. همان‌طور که از نام آن پیداست، این نقشه برای طراحی فرمان قسمت قدرت مدارات برقی به‌کار می‌رود. در این نقشه نحوه اتصال و کنترل مدارهای قدرت از طریق دستگاه‌های کنترل مانند کلیدها، رله‌ها و سوئیچ‌ها نشان داده می‌شود.
  5. نقشه مدار قدرت الکتریکی: این نقشه مربوط به قسمت‌های اصلی مدار برقی است که انرژی را از شبکه برق دریافت کرده و به مصرف‌کننده منتقل می‌کند. مدار قدرت، قسمت‌هایی از سیستم برق است که جریان مصرفی موتور یا تجهیزات دیگر از آن عبور می‌کند. این نقشه برای نشان دادن مدارهایی که توان الکتریکی را انتقال می‌دهند و منابع قدرت را به مصرف‌کنندگان انرژی متصل می‌کنند، کاربرد دارد.
  6. نقشه مونتاژ: نقشه مونتاژ به نقشه‌ای اطلاق می‌شود که برای نصب قطعات بر روی تابلوهای الکتریکی استفاده می‌شود. این نقشه به‌طور خاص نحوه جانمایی تجهیزات در داخل تابلوهای برق را مشخص می‌کند. نقشه مونتاژ بسیار مهم است زیرا ترتیب و محل قرارگیری تجهیزات در تابلوهای الکتریکی می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد صحیح سیستم‌های برقی داشته باشد.
  7. نقشه خارجی: نحوه ارتباط قطعات داخل یک تابلو الکتریکی با تجهیزات خارج از تابلو را نمایش می‌دهد. این نقشه برای تفکیک تجهیزات داخلی تابلو و خارجی آن و همچنین تسهیل عیب‌یابی قطعات خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقشه خارجی به مهندسین برق کمک می‌کند تا ارتباطات برقی تابلوهای مختلف را به‌راحتی دنبال کنند.
  8. نقشه ترمینال‌ها: نقشه ترمینال‌ها یک نوع جایگزین برای نقشه‌های خارجی و مونتاژ است. در این نقشه، فقط ترمینال‌های تابلو فرمان به همراه سیم‌های ورودی و خروجی ترسیم می‌شوند. این نقشه برای کسانی که می‌خواهند فقط به بررسی اتصالات سیم‌ها و نقاط ورودی و خروجی سیستم برق توجه کنند، مفید است.

مهندس مجری ساختمان

 فردی است که به عنوان نماینده فنی کارفرما مسئولیت هدایت، نظارت و اجرای پروژه‌های ساختمانی را بر عهده دارد. او باید صلاحیت‌های تخصصی و فنی لازم برای اجرای پروژه‌های ساختمانی را دارا باشد و باید از وزارت راه و شهرسازی یا سازمان نظام مهندسی پروانه اشتغال به کار در این زمینه داشته باشد. این شخص معمولاً به عنوان یکی از افراد کلیدی در پروژه‌های ساختمانی شناخته می‌شود که با تجربه و دانش فنی خود پروژه را به درستی مدیریت کرده و مراحل مختلف ساخت و ساز را از نظر کیفیت، زمان‌بندی و ایمنی تحت نظر دارد.

طراحی تاسیسات در  ساختمان به دو بخش اصلی طراحی تاسیسات برقی (الکتریکال) و طراحی تاسیسات مکانیکی (مکانیکال)  تقسیم می‌شود. مهندس طراح تاسیسات برقی یکی از اعضای کلیدی تیم مهندسی در پروژه‌های ساختمانی است که مسئول طراحی تمامی سیستم‌های برقی ساختمان می‌باشد. این مهندس وظیفه دارد تا تأسیسات برقی مانند روشنایی، سیم‌کشی، تابلوهای برق، سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق، سیستم‌های تلفن، آسانسور و سیستم‌های ارتینگ را به‌درستی طراحی کند. طراحی تاسیسات برقی نیازمند دقت و دانش فنی بالا است تا ایمنی و کارایی سیستم‌ها تضمین شود و از بروز مشکلاتی مانند آتش‌سوزی یا نقص در عملکرد جلوگیری شود.

در فرآیند طراحی تاسیسات، مهندس طراح ابتدا نیازهای کارفرما را شناسایی کرده و با مشاوره و تبادل نظر با ایشان، جزئیات طراحی را تعیین می‌کند. نقشه‌های تاسیسات برقی باید با توجه به نیازهای خاص پروژه و بودجه کارفرما طراحی شود. این نقشه‌ها می‌توانند تأثیر زیادی بر هزینه‌های اجرایی پروژه داشته باشند، به‌طوری‌که طراحی بهینه می‌تواند باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی ساختمان شود.

طراحی تاسیسات برقی بخش مهمی از مراحل ساخت ساختمان است که باید با دقت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام شود. مهارت و تبحر مهندس طراح تاسیسات برقی در بهینه‌سازی نقشه‌ها و پیاده‌سازی صحیح سیستم‌ها نقش حیاتی دارد. این کار نه تنها باعث افزایش عمر مفید ساختمان می‌شود بلکه کارایی سیستم‌های برقی را نیز به حداکثر می‌رساند، که در نهایت منجر به رضایت ساکنان و بهره‌برداران خواهد شد.

مسئولیت مجری ساختمان

  1. مدیریت و نظارت: مهندس مجری مسئول نظارت بر اجرای تمامی فعالیت‌های پروژه، از طراحی و برنامه‌ریزی اولیه تا پایان ساخت و تحویل پروژه است. او باید اطمینان حاصل کند که کلیه مراحل پروژه مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی، نقشه‌ها و ضوابط فنی انجام می‌شود.
  2. هماهنگی با دیگر بخش‌ها: او نقش رابط میان کارفرما، ناظر، پیمانکاران، مهندسان مشاور و سایر افراد درگیر در پروژه را ایفا می‌کند. مهندس مجری باید بتواند بین تیم‌های مختلف هماهنگی برقرار کرده تا پروژه به طور موثر و بدون تاخیر پیش برود.
  3. کنترل کیفیت: یکی از مسئولیت‌های کلیدی مهندس مجری، نظارت بر کیفیت مواد و مصالح مورد استفاده در پروژه است. او باید از استفاده از مصالح مطابق با استانداردهای فنی اطمینان حاصل کند و کیفیت ساخت و ساز را به صورت مداوم ارزیابی کند.
  4. مدیریت زمان و هزینه: مهندس مجری باید پروژه را به لحاظ زمانی و مالی مدیریت کند. این شامل برنامه‌ریزی دقیق زمان‌بندی پروژه و پیگیری هزینه‌ها به منظور جلوگیری از هرگونه تاخیر یا افزایش غیرضروری هزینه‌ها است.
  5. رعایت ایمنی: ایمنی در محل کار از مهم‌ترین مسئولیت‌های مهندس مجری است. او باید اطمینان حاصل کند که تمام مراحل کار مطابق با مقررات ایمنی و حفاظتی انجام می‌شود و هیچ‌گونه ریسکی برای کارگران و افراد درگیر در پروژه وجود ندارد.
  6. گزارش‌دهی و مشاوره: مهندس مجری باید به طور منظم گزارش‌های پیشرفت پروژه را به کارفرما و ناظر ارائه دهد و در صورت بروز مشکلات یا تغییرات نیاز به مشاوره فنی، به کارفرما راهنمایی دهد.
  7. حل مشکلات و بحران‌ها: مهندس مجری باید قادر باشد که در صورت بروز مشکلات یا بحران‌های پروژه، تصمیمات فوری و مناسب بگیرد و راهکارهای حل آن‌ها را به کار گیرد تا پروژه به موقع و با کیفیت تحویل داده شود.
  1. نقشه حقیقی: به نقشه‌ای که در آن نحوه اتصال و نصب قطعات الکتریکی در سیستم برقی ساختمان به‌صورت دقیق و واضح نمایش داده می‌شود. این نقشه معمولاً برای مشخص کردن محل نصب دستگاه‌ها و تجهیزات برقی استفاده می‌شود و نحوه اتصال آن‌ها به‌یکدیگر را نشان می‌دهد. این نقشه در مراحل اولیه طراحی تاسیسات برقی اهمیت زیادی دارد زیرا دقت در اتصالات می‌تواند به جلوگیری از مشکلات ایمنی کمک کند.
  2. نقشه مسیر جریان: این نقشه نشان‌دهنده مسیر جریان برق از منبع تامین انرژی تا مصرف‌کننده‌ها است. نقشه مسیر جریان برای تشریح اتصالات مختلف و کمک به شناسایی و عیب‌یابی مدارها در مواقعی که مشکلی پیش بیاید، استفاده می‌شود. این نقشه معمولاً در هنگام تعمیرات و نگهداری تاسیسات برقی اهمیت پیدا می‌کند و کمک می‌کند تا جریان برق به‌درستی از سیستم توزیع انرژی به مصرف‌کننده‌ها منتقل شود.
  3. نقشه فنی و تک‌خطی: در نقشه فنی، از علایم اختصاری برای نمایش نحوه مونتاژ و نوع وسایل به‌کاررفته در مدار استفاده می‌شود. این نقشه بیشتر در مراحل مونتاژ تاسیسات برقی و همچنین در برآورد هزینه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقشه تک‌خطی نوعی از نقشه فنی است که در آن اجزای مختلف سیستم به‌طور ساده و با یک خط تک‌خطی نشان داده می‌شوند تا فهم آن برای پیمانکاران و مهندسین تسهیل شود.
  4. نقشه فرمان: نقشه فرمان به‌طور خاص نحوه کنترل مدارها را تشریح می‌کند. همان‌طور که از نام آن پیداست، این نقشه برای طراحی فرمان قسمت قدرت مدارات برقی به‌کار می‌رود. در این نقشه نحوه اتصال و کنترل مدارهای قدرت از طریق دستگاه‌های کنترل مانند کلیدها، رله‌ها و سوئیچ‌ها نشان داده می‌شود.
  5. نقشه مدار قدرت الکتریکی: این نقشه مربوط به قسمت‌های اصلی مدار برقی است که انرژی را از شبکه برق دریافت کرده و به مصرف‌کننده منتقل می‌کند. مدار قدرت، قسمت‌هایی از سیستم برق است که جریان مصرفی موتور یا تجهیزات دیگر از آن عبور می‌کند. این نقشه برای نشان دادن مدارهایی که توان الکتریکی را انتقال می‌دهند و منابع قدرت را به مصرف‌کنندگان انرژی متصل می‌کنند، کاربرد دارد.
  6. نقشه مونتاژ: نقشه مونتاژ به نقشه‌ای اطلاق می‌شود که برای نصب قطعات بر روی تابلوهای الکتریکی استفاده می‌شود. این نقشه به‌طور خاص نحوه جانمایی تجهیزات در داخل تابلوهای برق را مشخص می‌کند. نقشه مونتاژ بسیار مهم است زیرا ترتیب و محل قرارگیری تجهیزات در تابلوهای الکتریکی می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد صحیح سیستم‌های برقی داشته باشد.
  7. نقشه خارجی: نحوه ارتباط قطعات داخل یک تابلو الکتریکی با تجهیزات خارج از تابلو را نمایش می‌دهد. این نقشه برای تفکیک تجهیزات داخلی تابلو و خارجی آن و همچنین تسهیل عیب‌یابی قطعات خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقشه خارجی به مهندسین برق کمک می‌کند تا ارتباطات برقی تابلوهای مختلف را به‌راحتی دنبال کنند.
  8. نقشه ترمینال‌ها: نقشه ترمینال‌ها یک نوع جایگزین برای نقشه‌های خارجی و مونتاژ است. در این نقشه، فقط ترمینال‌های تابلو فرمان به همراه سیم‌های ورودی و خروجی ترسیم می‌شوند. این نقشه برای کسانی که می‌خواهند فقط به بررسی اتصالات سیم‌ها و نقاط ورودی و خروجی سیستم برق توجه کنند، مفید است.

کمیسیون هم‌ارزی نظام مهندسی - رشته‌ی برق

کمیسیون هم‌ارزی به منظور پاسخگویی به نیازهای متغیر صنعت و پیشرفت‌های فناوری، مصوبات جدیدی را در سال‌های اخیر به تصویب رسانده است. از جمله این مصوبات می‌توان به سخت‌گیری‌های بیشتر در صدور پروانه برای رشته‌های نامرتبط و تعریف استانداردهای دقیق‌تری برای تطابق مدارک تحصیلی اشاره کرد به همین دلیل کمیسیون هم‌ارزی نظام مهندسی تأثیرات مثبتی بر ارتقای اعتبار مهندسین دارد.

در فرآیند طراحی تاسیسات، مهندس طراح ابتدا نیازهای کارفرما را شناسایی کرده و با مشاوره و تبادل نظر با ایشان، جزئیات طراحی را تعیین می‌کند. نقشه‌های تاسیسات برقی باید با توجه به نیازهای خاص پروژه و بودجه کارفرما طراحی شود. این نقشه‌ها می‌توانند تأثیر زیادی بر هزینه‌های اجرایی پروژه داشته باشند، به‌طوری‌که طراحی بهینه می‌تواند باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی ساختمان شود.

طراحی تاسیسات برقی بخش مهمی از مراحل ساخت ساختمان است که باید با دقت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام شود. مهارت و تبحر مهندس طراح تاسیسات برقی در بهینه‌سازی نقشه‌ها و پیاده‌سازی صحیح سیستم‌ها نقش حیاتی دارد. این کار نه تنها باعث افزایش عمر مفید ساختمان می‌شود بلکه کارایی سیستم‌های برقی را نیز به حداکثر می‌رساند، که در نهایت منجر به رضایت ساکنان و بهره‌برداران خواهد شد.

اهداف و مأموریت‌های کمیسیون هم‌ارزی

  1. تعیین و اجرای استانداردهای حرفه‌ای: کمیسیون هم‌ارزی مسئول تدوین استانداردهای دقیق فنی و اخلاقی برای فعالیت‌های مهندسی است. این استانداردها به منظور ارتقاء کیفیت و ایمنی در پروژه‌های مهندسی و همچنین افزایش اعتبار حرفه مهندسی طراحی می‌شوند.
  2. ارزیابی و تطبیق مدارک تحصیلی: این کمیسیون به بررسی و ارزیابی مدارک تحصیلی و سوابق علمی و حرفه‌ای داوطلبان می‌پردازد. در صورت تایید صلاحیت، افراد می‌توانند در حوزه مهندسی فعالیت کنند.
  3. ارتقای اعتبار حرفه‌ای: کمیسیون با صدور مجوزهای حرفه‌ای برای مهندسین، اعتبار و صلاحیت آن‌ها را تایید کرده و به این ترتیب، مهندسین قادر خواهند بود در سطح ملی و بین‌المللی به فعالیت بپردازند.
  4. صدور مجوز تمامیت حرفه‌ای: کمیسیون هم‌ارزی مجوز تمامیت حرفه‌ای را برای مهندسین صادر می‌کند. این مجوز به معنای تایید صلاحیت و توانایی مهندسین در انجام پروژه‌های مهندسی به‌صورت رسمی است.
  5. تأثیرگذاری بر صنایع مختلف: کمیسیون هم‌ارزی با توسعه و نظارت بر معیارهای فنی، به بهبود کیفیت پروژه‌های صنعتی و فعالیت‌های مهندسی کمک می‌کند. این تأثیرگذاری موجب ارتقاء عملکرد و کیفیت در پروژه‌ها و بهبود همکاری‌های صنعتی خواهد شد.

فرآیند تطبیق مدارک تحصیلی

یکی از چالش‌های مهم داوطلبان آزمون‌های نظام مهندسی، تطبیق مدارک تحصیلی با استانداردهای تعیین‌شده توسط کمیسیون هم‌ارزی است. در صورتی که مدرک تحصیلی داوطلب با رشته امتحانی مطابقت کامل نداشته باشد، کمیسیون مدارک را بررسی کرده و امکان شرکت در آزمون برای آن دسته از داوطلبانی که واحدهای درسی مرتبط گذرانده‌اند، فراهم می‌کند. اگر تطابق کافی وجود نداشته باشد، کمیسیون ممکن است داوطلب را از شرکت در آزمون منع کند یا شرکت او را محدود به حوزه‌های خاصی از صلاحیت‌های حرفه‌ای نماید.

شرایط کلی اخذ پروانه اشتغال در رشته مهندسی برق

  1. داشتن مدرک تحصیلی معتبر از دانشگاه‌های مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
  2. تطابق رشته تحصیلی با الزامات تعیین‌شده توسط کمیسیون.
  3. در برخی موارد، نیاز به گذراندن دوره‌های تکمیلی یا اثبات تجربیات حرفه‌ای مرتبط.

چه گرایش‌هایی می‌توانند پروانه نظام مهندسی برق در صلاحیت اصلی را دریافت کنند؟

کمیسیون هم‌ارزی در تمامی شهر ‌ها یکسان است و تمامی افراد قبل از ثبت نام در آزمون نظام مهندسی باید رشته‌ی خود را با جداول  بخشنامه‌ی 60958430 تطبیق دهند. عنوان مدرک دانشگاهی برق منطبق با رشته اصلی به صورت زیر است.

  • مهندسی یا کارشناس برق – قدرت
  • مهندسی یا کارشناسی الکترومکانیک (برق) قبل از سال 1360
  • مهندسی یا کارشناسی الکتروتکنیک
  • مهندسی یا کارشناسی برق و الکترونیک
  • مهندسی یا کارشناسی برق _ الکترونیک
  • مهندسی یا کارشناسی برق (الکترونیک)
  • مهندسی یا کارشناسی برق _ شبکه های انتقال و توزیع

چه رشته‌هایی نمی‌توانند پروانه‌ی نظام مهندسی برق را اخذ کنند؟

شرکت‌کنندگان در آزمون نظام مهندسی برق دارای مدرک کارشناسی پیوسته و یا ناپیوسته دارای شرایط خاصی هستند. کارشناسی ناپیوسته نیاز به کنترل کردن مدرک کاردانی مطابق جداول و بخش‌نامه است. افرادی که دارای مدرک کارشناسی با گرایش‌های زیر هستند نمی‌توانند پروانه‌‌ی نظام مهندسی اخذ کنند، مگر اینکه کارشناسی ارشد و یا در مقطع دکتری در یکی از رشته‌های اصلی فارغ‌التحصیل شوند. در شرایطی نیز طبق نظر کمیسیون هم ارزی نظام مهندسی، ممکن است بتوانند در یک یا دو صلاحیت شرکت نمایند و در نهایت کسانی که به طور کلی رشته ای متفاوت از رشته آزمون دارند نمی توانند در هیچ صلاحیتی شرکت نمایند.

  1.  به فارغ‌التحصیلان رشته کارشناسی مهندسی پزشکی (بیوالکتریک یا بیومکانیک)، پروانه اشتغال به کار مهندسی در رشته اصلی تاسیسات برقی ساختمان یا مرتبط با آن تعلق نمی‌گیرد.
  2. به فارغ‌التحصیلان کارشناسی مهندسی مخابرات گرایش انتقال یا سوئیچ، پروانه اشتغال به کار مهندسی در رشته اصلی تاسیسات برقی ساختمان یا مرتبط با آن تعلق نمی‌گیرد.
  3. به فارغ‌التحصیلان کارشناسی مهندسی رباتیک، پروانه اشتغال به کار مهندسی در رشته اصلی تاسیسات برقی ساختمان یا مرتبط با آن تعلق نمی‌گیرد.
  4. به فارغ‌التحصیلان رشته کنترل – ساخت و تولید، پروانه اشتغال به کار مهندسی در رشته اصلی تاسیسات برقی ساختمان یا مرتبط با آن تعلق نمی‌گیرد.
  5. به فارغ‌التحصیلان کارشناسی رشته کنترل گرایش فرآیند، پروانه اشتغال به کار مهندسی در رشته اصلی تاسیسات برقی ساختمان یا مرتبط با آن تعلق نمی‌گیرد.

حدود صلاحیت پروانه برای کارشناسی ناپیوسته

صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی در رشته برق و حدود صلاحیت براي دارندگان افراد دارای مدرک کارشناسی ناپیوسته، به صورت جدول زیر است.

اطلاعات آزمون نظام مهندسی برق

فارغ‌التحصیلان رشته‌ی برق برای دریافت پروانه‌ی اشتغال و صلاحیت لازم برای کار به صورت حرفه‌ای می‌توانند در آزمون‌های مربوط به تاسیسات برقی شرکت کنند. سایر رشته‌های مربوط به برق با گرایش‌های متفاوت برای اینکه در آزمون شرکت کنند باید مجاز باشند. بخشنامه‌ی ۶۰۹۵۸۴۳۰ رشته‌های مجاز برای شرکت در آزمون نظام مهندسی برق را مشخص کرده است. طبق شرایط شرکت در آزمون تمامی افراد متقاضی باید به مدت ۳ سال از تاریخ فارغ التحصیلی دوره‌ی کارشناسی، ۲ سال کارشناسی ارشد و یا ۱ سال از تاریخ فارغ‌التحصیلی دکتری گذشته باشد تا بتوانند در آزمون شرکت کنند.

نحوه برگزاری آزمون نظام مهندسی برق

آزمون نظارت، اجرا و طراحی رشته‌ی برق به صورت جداگانه برگزار می‌شود؛ یعنی برای دریافت پروانه نظارت، اجرا و طراحی باید ۳ آزمون جداگانه را قبول شویم. آزمون طبق تمامی آزمون‌های نظام مهندسی جزوه باز و به صورت تستی است. قبولی در این آزمون نیازمند کسب نمره حد نصاب ۵۰ است.

تاسیسات برقی نظارت (نظارت برق)

وظیفه اصلی مهندس ناظر برق، بررسی، نظارت، عیب‌یابی، و تعمیر و نگهداری سیستم‌های برقی خواهد بود. ناظر برق مسئولیت بررسی عملکرد صحیح و اجرای سیستم‌های برقی براساس قوانین و ضوابط مربوطه‌ی مقررات ملی ساختمان را بر عهده دارد. معمولا مهندس ناظر بسته به نوع ساختمان و کاربری آن و تعداد طبقات و نوع سیستم موارد مختلفی را چک می‌کند و موارد زیر جزیی از آن است.

لیست منابع همواره در حال آپدیت است (آخرین آپدیت ۱۴۰۳/۷/۱۴)

منابع آزمون نظام مهندسی نظارت برق

تاسیسات برقی اجرا (اجرای برق)

مهندس مجری مسئول امور اجرایی ساختمان است. مجری در ساختمان به عنوان نماینده فنی کارفرما تعریف می‌شود. مجری ساختمان باید کلیه عملیات ساختمانی را بر اساس ضوابط مقررات ملی ساختمان و مقررات مصوب شهرداری اجرا کند.

متقاضیان شرکت در آزمون اجرای تاسیسات برقی باید دارای صلاحیت پایه ۲ نظارت باشند تا بتوانند پس از قبولی در این آزمون تاسیسات برقی نظام مهندسی صلاحیت پایه ۳ اجرا را قبول شوند.

منابع آزمون نظام مهندسی اجرای برق

تاسیسات برقی طراحی (طراحی برق)

مهندس طراح برق باید با استفاده از اطلاعات مربوط به نقشه‌های فاز ۲ معماری، نما و جزئیات نقشه‌ها، پلان‌های سقف کاذب و جزئیات نورپردازی بر اساس ضوابط مقررات ملی ساختمان نسبت به طراحی تاسیسات برقی ساختمان اقدام کند. مهندس طراح برق پس از قبولی در آزمون نظام مهندسی و داشتن صلاحیت لازم وظایفی از قبیل طراحی اتاق ژنراتور، داکت‌های برق، پست برق، سیستم اعلام حریق، نقشه‌ی روشنایی، تابلو‌های برق و غیره  را به عهده دارد.

منابع آزمون نظام مهندسی طراحی برق

نمونه سوالات ۱۰ دوره اخیر تاسسیات برق