در پروژههای ساختمانی، بهویژه پروژههای بلند مرتبه و پیچیده، گودبرداری و پیسازی از مراحل کلیدی هستند که نقش بسیار زیادی در پایداری، ایمنی و عملکرد سازه دارند. گودبرداری به فرآیند حفاری و برداشتن خاک در فضاهای زیر سطح زمین گفته میشود که به منظور آمادهسازی زمین برای ساخت پی صورت میگیرد. این مرحله در پروژههای بزرگتر مانند ساختمانهای چند طبقه، پلها، تونلها، پارکینگهای زیرزمینی و پروژههای مشابه حیاتی است. در این شرایط، هرگونه اشتباه در طراحی و اجرای گودبرداری میتواند به بروز خطراتی چون ریزش دیوارههای گود، نشست زمین، آسیب به سازههای مجاور یا حتی فروپاشی کامل پروژه منجر شود. در این مراحل، مهندسان با استفاده از سازههای نگهبان که به عنوان یک نوع دیوار یا سیستم مقاوم در برابر فشار خاک عمل میکنند، ایمنی پروژه را تضمین میکنند. این سازهها از ریزش دیوارههای گود و نشت خاک جلوگیری کرده و باعث میشوند که گودبرداری با کمترین ریسک انجام شود. انتخاب صحیح نوع سازه نگهبان، طراحی مناسب آن و محاسبه دقیق بارهای وارد بر پی از الزامات اصلی این پروژهها هستند.
بنابراین، تخصص در زمینه طراحی و اجرای گود، پی و سازه نگهبان برای مهندسان عمران ضروری است. این تخصص به آنها کمک میکند که با درک درست از شرایط ژئوتکنیکی خاک و استفاده از استانداردها و مقررات ملی ساختمان، طرحهایی امن و اقتصادی ارائه دهند که در عین حل مشکلات زمینشناسی، ساختوساز را تسهیل کنند. با پیشرفت صنعت ساختمانسازی و نیاز جامعه برای صلاحیتهای جدید و تخصصی در پروژههای بزرگ معاونت مسکن از سال ۱۴۰۰ برای رشتهی عمران صلاحیت طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان رابه رشتههای آزمون نظام مهندسی اضافه شد. این رشته با توجه به صلاحیت تخصصی خود در مراحل مختلف پروژه از طراحی تا تخریب ساختمان با استفاده از قوانین مقررات ملی و ضوابط مربوطه اقدام به کار مینمایند. برای اینکه فردی بتواند در آزمون صلاحیت طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان شرکت کند و صلاحیت لازم را برای فعالیت حرفهای در این زمینه کسب کند، باید شرایط مشخصی را دارا باشد.
این آزمون به صورت تستی چهار گزینهای برگزار میشود. طبق تمامی آزمونهای نظاممهندسی دارای نمره منفی نیز است. این آزمون نیز به صورت جزوه باز است و تنها تفاوت آن با سایر آزمونهای نظام مهندسی حدنصاب قبولی در آزمون است. حدنصاب قبولی در آزمون نظام مهندسی طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان ۶۰ درصد است.
گودبرداری فرآیند حفاری و خاکبرداری برای آمادهسازی زمین جهت ساخت پی است. این مرحله در پروژههای بزرگ و پیچیده از جمله ساختمانهای بلندمرتبه، تونلها، پلها، پارکینگهای زیرزمینی و پروژههای مشابه، اهمیت ویژهای دارد. در این فرآیند، مشکلاتی چون نشست خاک، ریزش دیوارههای گود و آسیب به ساختمانهای مجاور به راحتی میتواند رخ دهد و منجر به خسارات جانی و مالی سنگینی شود. به همین دلیل، استفاده از سازههای نگهبان که به منظور جلوگیری از ریزش خاک و حفظ ایمنی کارگران و سازهها به کار میروند، امری ضروری است.
در صورتی که عملیات گودبرداری به دلیل سهلانگاری یا عدم رعایت اصول ایمنی باعث خسارت به املاک مجاور یا افراد شود، فرد آسیبدیده میتواند از دو روش زیر خسارت خود را پیگیری کند.
مراحل اداری اجرای گودبرداری: قبل از آغاز عملیات گودبرداری، مالک و تیم اجرایی باید مراحل اداری لازم را طی کنند و عملیات گودبرداری باید حداقل ۷۲ ساعت قبل از شروع به مراجع مربوطه گزارش داده شود و پیمانکار باید صلاحیت لازم را برای اجرای کار داشته باشد.
شرکتهای خدمات فنی و آزمایشگاهی ژئوتکنیک نقش مهمی در گودبرداری ایفا میکنند، بهویژه در گودهایی که خطر زیاد یا بسیار زیاد دارند:
بر اساس نامه وزارت راه و شهرسازی به تمامی استانها، درج صلاحیتهای جدید در پشت پروانه ابلاغ شد. احتراما، پیرو برگزاری آزمونهای ورود به حرفه مهندسی در صلاحیتهای «طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان» و «ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی»موارد به شرح ذیل ابلاغ می گردد.
این آزمون به صورت تستی چهار گزینهای برگزار میشود. طبق تمامی آزمونهای نظاممهندسی دارای نمره منفی نیز است. این آزمون نیز به صورت جزوه باز است و تنها تفاوت آن با سایر آزمونهای نظام مهندسی حدنصاب قبولی در آزمون است. حدنصاب قبولی در آزمون نظام مهندسی طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان ۶۰ درصد است.
لیست منابع همواره در حال آپدیت است (آخرین آپدیت ۱۴۰۳/۷/۱۴)